Filmy

Awans do Ligi Mistrzów to uczucie, do którego polski kibic nie zdążył się jeszcze przyzwyczaić. Odkąd Puchar Mistrzów został zamieniony na elitarne rozgrywki spod znaku Champions League, ta sztuka udała się polskim zespołom tylko trzykrotnie: dwa razy Legii Warszawa i raz Widzewowi Łódź. I to właśnie batalia łodzian z mistrzami Danii – Broendby Kopenhaga, przeszła do historii, jako jedna z tych najbardziej dramatycznych. Dzięki filmowi „Broendby… nasza ziemia obiecana” będziemy mogli raz jeszcze wejść do szatni Franciszka Smudy, w której obok siebie siedzieli między innymi: Marek Citko, Tomasz Łapiński, Maciej Szczęsny czy Andrzej Michalczuk.

„Dekada GieKSy” to film przypominający sukcesy piłkarzy GKS-u Katowice z przełomu lat 80. i 90. Drużyna z Katowic trzykrotnie sięgała w tym okresie po Puchar Polski i czterokrotnie po wicemistrzostwo kraju. W europejskich pucharach rywalizowała z tak wielkimi firmami jak Bayer Leverkusen, Club Brugge, Galatasaray Stambuł, Benfica Lizbona, czy Girondins de Bordeaux.

FC Roma to okręgowy klub piłkarski z Děčína, składający się głównie z graczy narodowości romskiej. “Jak kogoś nie lubię, to chcę z nim wygrać”, mówi ich trener Pavel Horváth. Ale pozostałe drużyny mają inne podejście do sprawy i większość z nich bojkotuje romski klub. To oznacza początek bardzo nietypowego sezonu dla klubu z diaspory. Czasem mecz się odbywa, czasem nie. Niczego z góry nie wiadomo, a drużyna wygrywa większość swoich meczów walkowerem. Ale piłkarze FC Roma nigdy nie tracą poczucia humoru i nie rezygnują z walki, zarówno na boisku, jak i poza nim, choć momentami jest trudniej niż się spodziewali: piłka treningowa znika, niektórzy zawodnicy popadają w uzależnienie od marihuany, kibice innych drużyn wrzeszczą, żeby znaleźli sobie pracę… Pomimo tych przeciwności, drużyna pnie się w ligowej tabeli. Czy zawodnicy odniosą sukces i awansują do wyższej ligi, tym samym udowadniając przeciwnikom, że nie są agresywnymi opryszkami, tylko po prostu chcą grać w piłkę?

Szatnia piłkarska to specyficzne miejsce, w którym najczęściej dyskutuje się o męskich rozrywkach i pięknych kobietach. Testosteron buzuje. Ciężko jest więc sobie wyobrazić, że kolega, który zajmuje szafkę obok i chodzi z tobą pod prysznic, jest homoseksualistą. Kiedy piłkarze są pytani przez dziennikarzy, czy wyobrażają sobie, że kolega z szatni jest gejem, niemal zawsze odpowiadają: „bez szans”. To jedno z najmniej tolerancyjnych miejsc na ziemi. Heteroseksualna enklawa. A jednak, angielski piłkarz – Justin Fashanu, na początku lat 90., jako pierwszy zawodnik z Premier League przełamał tabu i wyznał otwarcie na łamach tabloidu „The Sun”, że jest homoseksualistą. Ani koledzy z zespołu, ani nawet własny brat, nie byli jednak w stanie tego zaakceptować.

Już w latach osiemdziesiątych brazylijscy piłkarze prowadzili gwiazdorskie życie, którego rytm wyznaczały na przemian: mecze i imprezy. Bogate w tego typu atrakcje Rio de Janeiro, gdzie wieczorami nigdy nie bywa nudno, przyciągało sportowców z grubym portfelem. W tym towarzystwie przez wiele lat brylował Carlos “Kaiser” Henrique Raposo. Przedstawiający się wszystkim jako piłkarz.

I rzeczywiście, przez blisko 25 lat swojej przygody z piłką, był związany kontraktami z kilkunastoma klubami, w tym między innymi z lokalnymi gigantami: Botafogo, Flamengo, Fluminense, Vasco da Gama czy nawet z korsykańskim Gazelec Ajaccio. Nie byłoby w tym jednak nic dziwnego, gdyby nie fakt, że „Kaiser” nigdy nie zagrał żadnego meczu. Ba, nawet nie potrafił grać w piłkę. Po prostu kochał blichtr i otoczkę, związaną z pozaboiskowym życiem piłkarzy, z którego starał się czerpać garściami. Pamiętacie historię Sorina Oproiescu, studenta z Rumunii, który próbował nabrać działaczy Wisły Kraków, że jest piłkarzem? Jemu się wówczas nie udało, ale „Kaiser” miał nad Rumunem zasadniczą przewagę: jego kłamstw nie mogła jeszcze zweryfikować wyszukiwarka Google’a.

Historia legendy brytyjskiego futbolu, Kenny’ego Dalglisha. Chłopaka z Glasgow, który rozkochał w sobie czerwoną część Liverpoolu, gdzie jako piłkarz i trener zdobył aż 27 trofeów, a jedna z trybun na Anfield nosi dziś jego imię. W czasie swojej kariery, oprócz wielu chwil chwały, doświadczył także traumatycznych przeżyć, widząc z bliska dwie tragedie, które wstrząsnęły całym światem: zamieszki na stadionie Heysel w Brukseli i tragedię na Hillsborough. Film „Kenny” to barwna podróż przez jego życie, bogata w anegdoty, wspomnienia kolegów oraz momenty refleksji. Pozycja obowiązkowa nie tylko dla fanów „The Reds”.

Wasia Pieszachod – kibic brzeskiego Dynama. Zaliczył 5 tzw. “złotych sezonów”, co oznacza, że był na wszystkich meczach swojej drużyny. Na mecze wyjazdowe chodzi tylko i wyłącznie pieszo. Bez autostopu, bez pieniędzy, nocując w lesie. W 2016 r. przeszedł 4470 km. Piłka nożna uchroniła go od więzienia, a droga ratuje od śmierci. Wasia intuicyjnie odkrył uniwersalną myśl: jeżeli nie ma nadziei i nie widzisz żadnego sensu w życiu – trzeba po prostu iść.

Legenda Związku Radzieckiego i niepodległej Ukrainy. Trener, który odcisnął olbrzymie piętno na rozwoju piłki nożnej i stał się inspiracją dla kolejnych pokoleń szkoleniowców. Zimny, emocjonalnie minimalistyczny, z katorżniczym podejściem do pracy. Zawsze chciał być o krok przed rywalami, jeśli chodzi o przygotowanie do meczu. Gromadził mnóstwo danych statystycznych na temat swoich piłkarzy i był pierwszym trenerem w Związku Radzieckim, który zamówił i wykorzystywał w swojej pracy komputer, przez co ściągnął na siebie uwagę agentów KGB, nie rozumiejących do czego może przydać się trenerowi taka maszyna. To Łobanowski stworzył dla futbolu takie gwiazdy jak m.in. Oleg Błohin, Igor Bielanow, Oleg Protasow, Serhij Rebrow, czy Andrij Szewczenko, którzy pod jego okiem byli w stanie zdemolować na boisku dużo bogatsze kluby z Europy Zachodniej.

Najlepszy film tegorocznego Festiwalu 11mm w Berlinie. Poruszająca historia dwóch reprezentantów Somalii, Saadiqa Mohammeda i Saada Husseina, która stała się źródłem inspiracji dla wielu rodaków.  W kraju spowitym terrorem – gdzie najkrwawsze w całej Afryce, powiązane z Al-Kaidą ugrupowanie – Al-Szabab, brutalnie walczy o narzucenie surowej wersji Islamu – ciężko skupić swoje myśli na karierze piłkarskiej. Zwłaszcza, kiedy dookoła giną kolejni znajomi w wyniku wojny domowej, a my – z perspektywy Europy – często w ogóle tego nie dostrzegamy. Film „Men In The Arena” pokazuje jak daleko możesz zajść, w skrajnie ekstremalnych warunkach.

25-letni Paweł marzy o tym, aby kiedyś zostać trenerem Arsenalu. Jako początkujący trener w Polsce, gdzie rozgrywa się historia, Paweł nie ma jednak nic wspólnego ze sławą Kanonierów.  Przeciwnie pierwszą samodzielną pracą, jaką udaje mu się podjąć, jest trenowanie Czerwonych Smoków Brwinów, czyli najgorszego zespołu piłkarskiego w mazowieckiej B-klasie. “Wiosna Smoków” to dramat sportowy o twardych i bezwzględnych regułach rządzących sportem, ale i sport nie jest jedynym tematem tego filmu.  “Wiosna Smoków” to o wiele więcej. To uniwersalna opowieść o marzeniach i marzycielach, o outsiderach, którzy nigdy się nie poddają, o przyjaźni i solidarności. To film mówiący, że nawet, jeśli znajdziemy się na dnie, w finale możemy okazać się zwycięzcami. Wszystko zależy od nas samych. Zwłaszcza nasze własne życie.

W Katarze trwają przygotowania do mundialu, który ma się odbyć w 2022 roku. To gigantyczna inwestycja, a ponad dwumilionowy Katar, będący jednym z najbogatszych krajów świata, cierpi na brak siły roboczej, stąd ściągają tu setki tysięcy imigrantów z Indii, Bangladeszu, Nepalu, a nawet Afryki, skuszonych wizją wysokich zarobków, poprawienia bytu swoich rodzin i wizją lepszego jutra.

Codzienność zastana przez nich na miejscu, często jednak bywa przerażająca i ma niewiele wspólnego z katarskim przepychem, finansowanym przez petrodolary. Wynagrodzenia są mizerne, warunki pracy ciężkie, a dodatkowo w perspektywie najbliższych lat nie mogą liczyć na jakiekolwiek rozrywki ani na powrót do domu. Niespodziewanie jednak na potrzebę rozrywki odpowiadają firmy odpowiedzialne za budowę infrastruktury sportowej, proponując turniej piłki nożnej dla pracowników. Film Adama Sobela śledzi losy jednej z drużyn, ich potyczki na boisku jak i codzienne zmagania z rzeczywistością. W szerszym wymiarze ta opowieść o współczesnym niewolnictwie pokazuje, że sport może łączyć, ale niestety też i dzielić.

BARAŻ The Play-Off

Polska / Poland, 2016, 30 min.
reż./dir.: Tomasz Gąssowski

Mieszkający w małej, podwarszawskiej miejscowości z żoną i synkiem 38-letni Zyga przed kilkoma laty z powodów honorowych opuścił założoną przez jego ojca Wisełkę – lokalny klub, w którym grał przez całe swoje piłkarskie życie. Teraz Zyga jest bezrobotny, a jego głównym zajęciem jest wychowywanie zakochanego w piłce 10-letniego syna Witka. Zyga próbuje wyjaśniać Witkowi na czym polegają zasady, którymi rządzi się świat. Okazuje się jednak, że sam nie do końca się do nich stosuje, co nie uchodzi uwadze sprytnego syna…